فرار مالیاتی در ایران

وضعیت فرار مالیاتی در ایران چگونه است؟

تعداد فرار مالیاتی در سال جاری بین ۴۰ تا ۱۰۰ هزار میلیارد تومان اعلام شده است؛ اما براساس آمارگیری مراکز پژوهشی، حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی در اقتصاد وجود دارد که حذف آن، می تواند کسری بودجه دولت را به صفر برساند و اقتصاد کشور رونق پیدا کند.

در ایران، فرار مالیاتی بیشتر از طریق استفاده از کارت های بازرگانی دیگران، ‌صدور فاکتورهای صوری و دو دفتره بودن، حساب های اجاره ای، دستگا‌ه های پوز بی هویت، ‌قاچاق کالا، عدم اعلام سود واقعی، ‌فعالیت های پنهان اقتصادی، دور زدن قانون، کتمان و عدم ارائه اطلاعات شغلی و ممیز محور بودن سازمان مالیات رخ می دهد؛ که به نظر می رسد ممیز محوری اصلی ترین و شایع ترین معضل در مسئله جلوگیری از فرار مالیاتی است.

فرار مالیاتی

منظور از فرار مالیاتی به هرگونه تلاش غیرقانونی گفته می شود که برای پرداخت نکردن مالیات است. فرار مالیاتی ممکن است به روش های گوناگونی انجام گیرد، اما در همه این روش ها فرد مجرم تلاش می کند که مالیات خود را کامل پرداخت نکرده یا اینکه آن را به صورت ناقص پرداخت کند. افراد می توانند در جرم فرار مالیاتی اولیه رفتار های متفاوتی در این زمینه داشته باشند.

بیشتر بخوانید: فرار مالیاتی چیست؟

اکثر گروه هایی که در حال فرار مالیاتی هستند عبارت‌اند از:

دارندگان کارت های بازرگانی اجاره ای: آمار و ارقام درباره فرارهای مالیاتی این گروه گوناگون است اما طی آخرین اظهار نظر از سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، ۲۸ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی وجود دارد که همه آن ها به سبب صدور کارت های یک بار مصرف یا همان کارت های اجاره ای بازرگانی است.

فرار مالیاتی در ایران در بازه سال‌های ۱۳۵۷- ۱۳۹۷ به ‌طور میانگین سهم ۱۱ درصدی از تولید ناخالص داخلی داشته است.

ارقام مختلفی برای فرار مالیاتی از ۲۵ تا ۱۰۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۸ ذکر شده است اما مطالعات و بررسی های انجام شده نشان می دهد رقمی بالاتر از این مقدار فرار مالیاتی وجود دارد.

جرم فرار مالیاتی چیست؟

طبق ماده ۱۹۹ و ۲۰۰ قانون مالیات های مستقیم: «هر شخص حقیقی یا حقوقی که به‌موجب مقررات این قانون مکلف به کسر و ایصال مالیات مؤدیان دیگر هست در صورت تخلف از انجام وظایف مقرره علاوه بر مسئولیت تضامنی که با مؤدی در پرداخت مالیات خواهد داشت مشمول جریمه‌ای معادل ۲۰ درصد مالیات پرداخت‌نشده خواهد بود.»

جرم فرار مالیاتی اشخاص حقیقی

هر شخص یا شرکت مجازات فرار مالیاتی متفاوتی دارا هستند اگر اشخاص حقیقی که مجاز به پرداخت مالیات هستند آن را پرداخت نکنند موظف به حبس بیش از شش ماه تا دو سال خواهند شد.

علاوه بر حبس طبق قانون مقداری هم باید جزای نقدی پرداخت کنند. در اینگونه موارد شلاق از ۳۴ ضربه تا ۷۴ هم خواهند داشت.

این افراد از حقوق اجتماعی به مدت شش ماه تا ۵ سال محروم شده و این محکومیت قطعی در رسانه ها هم منتشر خواهد شد.

افراد همچنین مشمول پرداخت مالیات و حتی جریمه نقدی نیز خواهند شد. همچنین این افراد موظف هستند ضرری که به دلیل عدم پرداخت مالیات به دولت وارد شده است را نیز پرداخت کنند.

جرم فرار مالیاتی پزشکان

سازمان امور مالیاتی اعلام کرده که تا ابتدای مهر ماه ساماندهی کارتخوان‌ برای پزشکان را عملی خواهد کرد. پزشکانی هم که تا مدت زمان تعیین شده نسبت به اجرای قانون ممانعت کنند، از نظر سازمان امور مالیاتی فرار مالیاتی محسوب می‌شوند و طبق قانون با آنان برخورد جدی خواهد شد.

در عین حال کسانی که تا پایان مهر ماه قانون را اجرا نکنند، جریمه شده و دو درصد از درآمدشان به عنوان جریمه مطالبه خواهد شد و این جریمه نیز غیر قابل بخشش است.

همچنین سازمان امور مالیاتی صریحا اعلام کرده است که بعد از اتمام مهلت تعیین‌ شده، مردم می‌توانند در صورت نبودن کارتخوان در مطب یک پزشک، به شماره ۱۵۲۶ اطلاع دهند تا پیگیری‌ و برخوردهای لازم از سوی سازمان انجام پذیرد.

جرم فرار مالیاتی بانک‌ها

مدیریت کل مقررات، مجوزهای بانکی و مقابله با پولشویی و اداره مطالعات و مقررات بانکی در نامه ای به مدیران عامل بانک ها و موسسات مالی این نامه را ابلاغ کردند.

در نامه مورخ ۲۸ بهمن ۹۸ خطاب به تمام مدیران بانک ها گفته است: بدینوسیله تصویر نامه شماره ۱۳۰/۸۲۱/ص مورخ ۱۳۹۸/۱۱/۱۴ دادستان محترم انتظامی مالیاتی موضوع لزوم اطلاع رسانی به بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی در خصوص گزارش موارد عدم رعایت مقررات و جرایم مالیات مندرج در ماده ۲۷۴ قانون مالیاتهای مستقیم، جهت استحضار و صدور دستور اقدام مقتضی ایفاد می گردد. خواهشمند است دستور فرمایید مراتب به قید تسریع و با لحاظ مفاد بخشنامه شماره ۹۹/۱۹۹۱۰۳ مورخ ۱۳۹۶/۵/۱۶ به تمامی واحدهای ذیربط آن بانک مؤسسه اعتباری غیربانکی ابلاغ شود.

جرم فرار مالیاتی وکلا

اصولا برای جرایم و تخلفات مالیاتی اشخاص از جمله وکلا فرار مالیاتی جزای نقدی و جریمه های مالیاتی در نظر گرفته می شود.وجه اشتراک جریمه ی مالیاتی و جزای نقدی این است که هر دو به خزانه ی دولت پرداخت می شوند.

در حالی که این دو نوع ضمانت اجرا ویژگی های متفاوت از هم دارند. اگر چه جریمه مالیاتی نیز پرداخت مبلغی به دولت است؛ اما با جریمه نقدی برابر نمی باشد، جریمه مالیاتی یا «غرامت مالی به تناسب جرایم مالی (تقصیرات مربوط به قوانین مالیاتی) تعیین می شود. با گرفتن این غرامت از متجاوز، دو هدف میسر می شود: یکی وصول حق دولت و دیگری صیانت مصالح مربوط به قوانین مالیاتی و رفع تجاوز ».

جریمه های مالیاتی در اثر نقض قوانین مالیاتی و یا عدم اجرای تکالیف قانونی و همچنین با تصور در انجام تکالیف مقرر به مؤدیان و مسئولین وصول و اشخاص ثالث تحمیل میگردد، اگر فرد مذکور، جریمه مقرر را پرداخت نکند، مانند اصل مالیات با صدور اجرائیه از متخلف وصول میشود.

قانونگذار ما اصولاً دید و بینش غیر کیفری در تعیین جریمه هاي مالیاتی دارد به صورتی که سیاست های در آمدی خود را به گونه ای طراحی کرده است که تأمین هزینه های جاری، صرفا از طریق بالاتر رفتن سهم درآمدهای مالیاتی باشد.

یکی از راه های تأمین هزینه های جاری، بدین شرح است: «کاهش نرخ مالیات مستقیم و افزایش جریمه خود داری از پرداخت مالیات مستقیم به گونه ای که سهم کل مبلغ دریافتی مالیات مستقیم در درآمدهاي مالیاتی افزایش یابد ». همچنین هدف از تأمین جریمه مالیاتی از سوی قانون گذار تأمین هزینه های جاری ذکر شده است.

چنین هدفی از آن جایی که در تعیین ضمانت اجراهای کیفری مد نظر نیست، جریمه مالیاتی را از مجازات های کیفری دور می نماید و جریمه های مالیاتی غیر کیفری می شود.

در مجموعه خدمات مالی حسابداری چرتکه پلاس، گروهی از فارغ التحصیلان برجسته کشور با بیش از 15 سال سابقه مفید در شرکت های معتبر گرد هم آمدند تا با بهره گیری از دانش و تجربه خود به شرکت ها و مؤسسات مختلف از قبیل شرکت های تجاری، کارگاه های صنعتی و تولیدی، شرکت های خدماتی، مؤسسات آموزشی و استارتاپ ها خدمات مالی ارائه نمایند. جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید با کارشناسان ما تماس حاصل نمایید.

شماره تماس: 09900300026 – 09900300025